Ο Δήμος της Πάτρας προετοιμάζει συστηματικά την Ενοποίηση των Αρχαιολογικών Χώρων

Την Πάτρα επισκέφθηκαν  σήμερα η Πρόεδρος της εταιρείας "Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων ΑΕ" κ. Δώρα Γαλάνη και ο Διευθυντής της εταιρείας  κ. Θεοδόσης Ψυχογιός,  προκειμένου να κάνουν αυτοψία στους προς ενοποίηση αρχαιολογικούς χώρους της πόλης και να κινηθούν όλες οι απαραίτητες διαδικασίες για τη δρομολόγηση του  έργου μετά τη σύμφωνη γνώμη και των δύο υπουργείων που εποπτεύουν την εταιρεία. 

Οι κ.κ. Γαλάνη και Θεοδόσης ξεναγήθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο της Βούντενης, στο νέο αρχαιολογικό μουσείο καθώς και στα μνημεία του  κέντρου της πόλης που προτείνονται προς ενοποίηση. 

Στη συνέχεια δόθηκε συνέντευξη Τύπου στο Δημαρχείο παρουσία του Αντιδημάρχου Έργων Βασίλη Λοτσάρη, της Γενικής Διευθύντριας Έργων και Περιβάλλοντος κ. Ελένης Αλεξοπούλου, του Διευθυντή Αρχιτεκτονικού Έργου- Η/Μ Βασίλη Σταμόπουλου και του Διευθυντή Προγραμματισμού, Οργάνωσης και Πληροφορικής Βασίλη Τσιγάρα, κατά τη διάρκεια της οποίας τόσο οι εκπρόσωποι της εταιρείας, όσο και οι εκπρόσωποι του Δήμου δήλωσαν απόλυτα ικανοποιημένοι από την μεταξύ τους συνεργασία.

ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ

«Έχουμε σήμερα τη χαρά να φιλοξενούμε στην Πάτρα την Πρόεδρο και Διευθύνουσα Σύμβουλο της εταιρείας «Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Α.Ε.» κ. Δώρα Γαλάνη, που βρίσκεται  κοντά μας προκειμένου να εξετάσει από κοντά ένα θέμα ιδιαίτερα  σημαντικό για την Πάτρα, όπως είναι η ενοποίηση των αρχαιολογικών της χώρων, με την υπογραφή μνημονίου μεταξύ της «Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Α.Ε.» και του Δήμου Πατρέων.

Όπως γνωρίζετε, για το θέμα της ενοποίησης των αρχαιολογικών χώρων της Πάτρας έχουμε ήδη εξασφαλίσει τη σύμφωνη γνώμη τόσο του Υπουργού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής κ. Ευάγγελου Λιβιεράτου, όσο και του αναπληρωτή Υπουργού Πολιτισμού κ. Κώστα Τζαβάρα, δηλαδή τη σύμφωνη γνώμη και των δύο υπουργών που εποπτεύουν την «Ενοποίηση Αρχαιολογικών Χώρων Α.Ε. οι εκπρόσωποι της οποίας ήρθαν σήμερα στην Πάτρα προκειμένου να δουν από κοντά τους προτεινόμενους προς ενοποίηση χώρους, ώστε να ξεκινήσουν άμεσα οι απαραίτητες διαδικασίες για την προώθηση του έργου.  

Με βάση την πρόταση του Δήμου  Πατρέων η ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων της πόλης αγορά δύο πλευρές της Πάτρας. Ο αναδειχθείς αρχαιολογικός χώρος της Βούντενης, δηλαδή η Μυκηναϊκή Νεκρόπολη και ο Οικισμός θα συνδεθεί με την Ρωμαϊκή Γέφυρα και το χώρο του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου, δημιουργώντας μια  ενότητα  αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στην βορειοανατολική πλευρά της πόλης.

Οι  υφιστάμενοι αρχαιολογικοί χώροι στο κέντρο της Πάτρας, δηλαδή το Αρχαίο Ωδείο, ο Ιππόδρομος, το Φρούριο και τα Βυζαντινά της Μνημεία θα αποτελέσουν μια δεύτερη ενότητα σε συνδυασμό με τα στοιχεία της πρόσφατης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της δηλαδή τα διατηρητέα ιδιωτικά και δημόσια νεοκλασικά κτίρια, τους ιερούς ναούς και τις κλίμακες που συνδέουν τα δύο επίπεδα της πόλης.

Γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι η  ενοποίηση των Αρχαιολογικών χώρων της πόλης θα αναβαθμίσει όλο το Ιστορικό κέντρο , λειτουργώντας όχι μόνο ως άξονας πολιτιστικής αναβάθμισης αλλά και  ως πόλος τουριστικής έλξης .

Παράλληλα θα αναβαθμιστεί η αισθητική  εικόνα του κέντρου της πόλης  και θα συνδεθεί η σύγχρονη πόλη με την ιστορία της, δημιουργώντας  μια γέφυρα ανάμεσα στο χθες και  το σήμερα.

Για να επιτύχουμε αυτό το στόχο, σε συνεργασία με την Εταιρεία Ενοποίησης Αρχαιολογικών Χώρων θα υλοποιήσουμε σχέδιο για την διενέργεια Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού το αποτέλεσμα του οποίου θα οδηγήσει στις προτάσεις και τις μελέτες έτσι ώστε να είναι δυνατή η χρηματοδότηση των έργων στην νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020.

Θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τους συνεργάτες μου, τον αντιδήμαρχο Βασίλη Λοτσάρη, αλλά και τους υπηρεσιακούς παράγοντες, τους κκ. Αλεξοπούλου, Σταμόπουλο, Τσιγάρα και Παπαϊωάννου, για την ετοιμότητα την οποία έχουν επιδείξει για την προώθηση αυτού του τόσο σημαντικού έργου για την Πάτρα. «

ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΤΗΣ ΔΩΡΑΣ ΓΑΛΑΝΗ

«Σήμερα ήταν η πρώτη αυτοψία που κάναμε στην Πάτρα και στους αρχαιολογικούς χώρους που προτείνει ο Δήμος. Σε πρώτη φάση είδαμε το πολεοδομικό κομμάτι το οποίο είναι  πάρα πολύ σημαντικό για μας. Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε μια μελέτη- πλαίσιο- ομπρέλα για κάθε παρέμβαση σε αυτό το χώρο.

Θέλουμε στην  Πάτρα να γίνει προορισμός η ίδια η πόλη και όχι τόπος διέλευσης.

Μας εντυπωσίασε ο αρχαιολογικός χώρος της Βούντενης, καθώς πρόκειται για έναν πολύ σημαντικό αρχαιολογικό χώρο, ενώ μας εξέπληξε ευχάριστα και το κέντρο της πόλης σας το οποίο είναι ζωντανό, και το οποίο μπορεί με παρεμβάσεις πολύ μικρής κλίμακας να γίνει επισκέψιμο και  πόλος έλξης τόσο για τους πολίτες της πόλης όσο και για τους επισκέπτες της. 

Όπως είπε και ο Δήμαρχος, ο χώρος πρέπει πρώτα να αγαπηθεί από τους πολίτες και μετά από τους επισκέπτες και αυτή είναι η κατεύθυνσή μας,  όπως κάναμε και στην Διονυσίου Αρεοπαγίτου. 

Ό,τι θετικό γίνεται σε μια πόλη, αντανακλά όχι μόνο σε αυτήν αλλά και σε ολόκληρη τη χώρα. Ιδίως όταν μιλάμε για την Πάτρα η οποία είναι η πύλη προς την δύση  και βρίσκεται τόσο κοντά  στην Ιταλία, η οποία είναι μια χώρα με παράδοση στην πολλαπλή αξιοποίηση των αρχαιοτήτων της.

Θέλω τέλος να τονίσω ότι μας έχει εντυπωσιάσει η ταχύτητα, η υπευθυνότητα και η μεθοδικότητα με την οποία ο Δήμος ανταποκρίνεται στη συνεργασία μας. Ελπίζουμε να έχουμε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.»

ΟΙ ΠΡΟΣ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ  ΧΩΡΟΙ

Αρχαιολογικό Πολιτιστικό Πάρκο (Πυρήνας Μυκηναϊκός – Κλασσικός)

Πρωταρχικός πυρήνας της προτεινόμενης  περιοχής αποτελεί ο χώρος πέριξ  του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου. Πρόκειται για ένα μοντέρνο οικοδόμημα συνολικού εμβαδού 8.000 τ.μ. , το οποίο κατέχει μια δεσπόζουσα θέση σε έναν ευρύτερο χώρο που γειτνιάζει με τον αρχαιολογικό χώρο της Ρωμαϊκής Γέφυρας του Μειλίχου και το οποίο σηματοδοτεί και την είσοδο της πόλης καθώς βρίσκεται πάνω στον άξονα της Εθνικής Οδού Αθηνών – Πατρών στην περιοχή της Ανθούπολης.  Για τον χώρο αυτό το ισχύον ΓΠΣ Πάτρας (ΦΕΚ 358/ΑΑΠ/2011) προβλέπει την «Ενοποίηση του περιβάλλοντος χώρου Ρωμαϊκής Γέφυρας και Νέου Μουσείου, στο πλαίσιο σειράς δράσεων ανάδειξης αρχαιολογικών χώρων και περιηγήσεων». Στο Μουσείο φιλοξενούνται τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα της αρχαίας Πάτρας και μεταξύ αυτών περίφημα ψηφιδωτά. Ο παραπάνω χώρος ενσωματώνει δύο επιπλέον εδαφικές εκτάσεις (η δεύτερη είναι διεκδικούμενη), αποτελώντας ένα ενιαίο πάρκο συνολικής έκτασης εξήντα (60) στρεμμάτων.  Παράλληλα ο υπόψη χώρος βρίσκεται ακριβώς στον άξονα που διασυνδέει την πόλη με τον Αρχαιολογικό Χώρο της Βούντενης.

Ο μυκηναϊκός οικισμός της  Βούντενης αποτελεί μία από τις σημαντικότερες εγκαταστάσεις της λεγόμενης περιφέρειας του Μυκηναϊκού κόσμου. Όπως αποδείχτηκε από τις ανασκαφικές έρευνες που έγιναν τόσο στον οικισμό όσο και στο νεκροταφείο, η ζωή του οικισμού διήρκεσε σχεδόν πεντακόσια χρόνια (1500-1000 π.Χ.). Η Βούντενη και ειδικότερα το πλάτωμα Μπόρτζι είχε όλες τις προϋποθέσεις που ήταν αναγκαίες όχι μόνο για την ίδρυση, αλλά και για την επιβίωση - για μεγάλο χρονικό διάστημα - μιας μυκηναϊκής εγκατάστασης.

Νοτιοανατολικά του οικισμού, στο  χώρο εκείνο που σήμερα είναι γνωστός  με τα τοπωνύμια Αγραπιδιά και Αμυγδαλιά, βρίσκεται το νεκροταφείο του μυκηναϊκού οικισμού που καταλαμβάνει έκταση περίπου 30 στρεμμάτων και είναι οργανωμένο σε επάλληλα άνδηρα ύψους 2-4μ, τα δε όριά του συμπίπτουν με εκείνα του μαλακού μαργαρικού πετρώματος που ήταν απαραίτητο για τη διάνοιξη των θαλαμωτών τάφων.

Στο νεκροταφείο της Βούντενης συναντά κανείς ενδιαφέρουσα ποικιλία σχημάτων θαλαμωτών τάφων, τα οποία δεν απηχούν μόνο την καλλιτεχνική αρχιτεκτονική φαντασία των μαστόρων της εποχής, αλλά και τις ιδιαίτερες προτιμήσεις αυτών που χρησιμοποιούσαν τους τάφους για την ταφή των νεκρών τους. Υπάρχουν θάλαμοι διαφόρων - κατά την κάτοψη και θόλωσή τους - διαστάσεων και σχημάτων, όπως κυκλικοί, τετράγωνοι, πεταλόσχημοι, τετράπλευροι με θόλο καθώς και τάφοι με ακανόνιστη κάτοψη. Οι μεγαλύτεροι από όλους τους τάφους είναι οι υπ. αριθμ. 4 και 75, οι οποίοι, με βάση τις αρχιτεκτονικές λεπτομέρειές τους και τις μεγάλες διαστάσεις τους, πρέπει να άνηκαν σε αξιωματούχους της μυκηναϊκής εγκατάστασης της Βούντενης. Οι περισσότερες από τις ταφές ήταν κτερισμένες και οι νεκροί συνοδεύονταν από προσφιλή αντικείμενα καθημερινής χρήσης, όπως αγγεία διαφόρων τύπων, κοσμήματα, εργαλεία, όπλα και άλλα σκεύη, που ήταν χρήσιμα στη ζωή τους και θεωρούσαν ότι ήταν αναγκαία στο μεταθανάτιο ταξίδι τους.

Η μελέτη των αντικειμένων αυτών αποκάλυψε στοιχεία που  υποδηλώνουν των πλούτο και την  ευημερία των κατοίκων της μυκηναϊκής εγκατάστασης, τις εμπορικές και πολιτιστικές επαφές με άλλες περιοχές κοντινές, ή πιο μακρινές, όπως είναι η Μεσσηνία, η Λακωνία, η Αργολιδοκορινθία, η Κρήτη, η Ιταλία, η Συροπαλαιστίνη-Ανατολία και άλλες, και που αναδεικνύουν τον οικισμό της Βούντενης ως ένα σημαντικό και σπουδαίο μυκηναϊκό κέντρο της Αχαΐας.  Επομένως η αυτοτελής ανάπτυξη ενός Αρχαιολογικού Πολιτιστικού Πάρκου με κεντρικό και δεσπόζων στοιχείο το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο όπου μαζί με την Ρωμαϊκή Γέφυρα του Μειλίχου αποτελούν έναν πολιτιστικό πυρήνα, ο οποίος πρέπει να ενοποιηθεί μέσω πράσινων διαδρομών με τον Μυκηναϊκό κόσμο της Βούντενης.

 Περιοχή Ιστορικού Κέντρου (Πυρήνας Ελληνιστικός - Βυζαντινός)

Η περιοχή γειτνιάζει με το Φρούριο  και περιέχει, πέρα από σημαντικότατα  κτίσματα της πρόσφατης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς που αναδεικνύουν την  οικονομική και πολιτιστική ακμή της πόλης, σξίσου σημαντικότατα μνημεία όπως το Αρχαίο Ωδείο, τον Ναό του Παντοκράτορα, το Παλαιό Νοσοκομείο, έργο του Χάνσεν και πληθώρα αξιόλογων διατηρητέων μνημείων.

Ο σχετικά μικρός συντελεστής δόμησης  της περιοχής, εξ αιτίας των μνημειακών αυτών εγκαταστάσεων, είχε σαν αποτέλεσμα να κρατήσει η περιοχή τον χαρακτήρα  της, θεωρούμενη σαν μια από τις  περιοχές με τις λιγότερες επεμβάσεις  στην κλίμακα του πολεοδομικού της  ιστού και στην γενικότερη μορφολογία της. Συγχρόνως είναι μια περιοχή  με έντονο αρχαιολογικό ενδιαφέρον μια  και εδώ αρχίζουν οι λειτουργίες (Ναοί – Αγορά) της ελληνιστικής Πάτρας.

Η αρχιτεκτονική φυσιογνωμία του  ιστορικού κέντρου της  Πάτρας του 19ου αιώνα εμφανίζει μια πολυεθνική πόλη, όπως ακριβώς και η ελληνιστική Πάτρα.

Μια δυναμική εμπορική παρουσία, ένα  διεθνές λιμάνι, ένα  σταυροδρόμι  ανθρώπων διαφόρων εθνικοτήτων και  ως εκ τούτου σταυροδρόμι τάσεων πολιτιστικών του ευρύτερου ευρωπαϊκού χώρου.

Κτίρια παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, νεοκλασικά, νεοκλασικίζοντα, κτίρια μπαρόκ, κτίρια του εκλεκτικισμού, κτίρια της Art Nouveau, της Art Decaux, κτίρια της νέας αρχιτεκτονικής (σχολή Le Corbusier), κτίρια πολυκατοικιών μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, κτίρια που αντανακλούν την κυρίαρχη ιδεολογία των διδακτοριών του μεσοπολέμου. Τέλος παραδείγματα σύγχρονης και μεταμοντέρνας αρχιτεκτονικής

Αυτό που πρέπει ακόμα να τονιστεί είναι ότι η ποικιλομορφία  των μεμονωμένων κτιρίων επεκτείνεται και στις διάφορες ενότητες που συνιστούν  το ιστορικό κέντρο. Κατ’ αρχάς έχουμε δύο μεγάλες ενότητες, Την Επάνω Πόλη και την Κάτω Πόλη.

Τα γενικά χαρακτηριστικά διαφέρουν. Η κάτω πόλη παρά την συνύπαρξη  διαφορετικών αρχιτεκτονικών τάσεων, σφραγίζεται από τα χαρακτηριστικά της νεοκλασικής – αναγεννησιακής πόλεως. Η Πάνω Πόλη παρά την  ύπαρξη πολλών νεοκλασικών κτιρίων  σφραγίζεται από την μορφολογία παραδοσιακότερων αρχιτεκτονικών ελληνικών  συνόλων.